CO2-reductie bij producten: betrek je klanten en versnel je weg naar Net Zero
Om CO2-reductie te behalen, is een transformatie in de productketen nodig. We moeten de CO2-voetafdruk van onze producten begrijpen en manieren vinden om die te verkleinen. Dit helpt ook om onze impact onder het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) te minimaliseren. Voor een succesvolle decarbonisatie op zowel ecologisch als commercieel vlak, is aandacht voor klant- en consumentenbehoeften én de levenscyclusimpact van producten essentieel.
1. Product-voetafdruk
De weg naar decarbonisatie begint met het in kaart brengen van de voetafdruk van je producten. Om de uitstoot te kunnen verminderen, moet je eerst weten waar deze in de levenscyclus van het product plaatsvindt.
De product-decarbonisatie voetafdruk is een kwantificering van de broeikasgassen (BGassen) die vrijkomen bij de productie en het gebruik van je product. Het omvat de gehele levenscyclus, van grondstofwinning, productie, distributie en verkoop, gebruik, einde levensduur tot en met het transport ertussen.
Hoewel het relatief eenvoudig is om een levenscyclusanalyse (LCA) uit te voeren voor een handvol producten, kan het overweldigend lijken om tienduizenden SKU’s (Stock Keeping Unit’s) te beoordelen. Wees gerust, hoewel complex, is het mogelijk om zelfs voor zeer grote productportfolio’s bruikbare voetafdrukken te creëren. Hier zijn enkele tactieken:
- Optimaliseer je portfolio footprinting: Om je reactiesnelheid op klantbehoeften te optimaliseren, kun je overwegen om je portfolio footprinting te starten met producten:
- Waarvan klanten hebben aangegeven dat ze geïnteresseerd zijn in opties met een kleinere voetafdruk.
- Waar veel vraag naar is en in relatief grote volumes worden geproduceerd.
Weet je niet zeker waar je klanten om geven? Betrek ze dan bij het verzamelen van productspecifieke inzichten.
- Stroomlijn je proces: Overweeg om je proces te stroomlijnen door te focussen op producten/diensten met gemeenschappelijke levenscycluskenmerken (bijvoorbeeld, producten die dezelfde materialen of componenten bevatten).
- Neem een portfolio-aanpak: Voor een snelle start met footprinting van een groot portfolio, kun je de voetafdruk bepalen van één product dat representatief is voor een categorie van soortgelijke producten. Vervolgens schaal je je resultaten toe naar de hele categorie. Door deze aanpak toe te passen op meerdere productcategorieën optimaliseer je je inspanning en kun je je vervolgonderzoek richten op de productcategorieën, levenscyclusfasen en/of materialen met de waarschijnlijke grootste impact.
- Betrek je leveranciers bij het verzamelen van data: Het gebruik van externe databases kan effectief zijn, maar door rechtstreeks met je leveranciers samen te werken, verkrijg je nauwkeurigere data. Met nauwkeurigere data krijg je een beter begrip van hoe veranderingen in inkoop en/of productontwerp de voetafdruk van je producten kunnen beïnvloeden.
Product-voetafdrukken en Scope 3
Product footprinting is ook nuttig voor het verbeteren van de betrouwbaarheid van je Scope 3 inventaris. Zoals in de onderstaande figuur te zien is, draagt de voetafdruk van elke fase in de levenscyclus van een product rechtstreeks bij aan specifieke Scope 3-categorieën. Nauwkeurigere productvoetafdrukberekeningen kunnen Scope 3-berekeningen verbeteren die gebaseerd waren op algemene kwantificeringsmethoden. In de volgende alinea’s bespreken we hoe product footprintvermindering kan leiden tot een reductie van Scope 3-emissies.
2. CO2-reductie van de voetafdruk
Nu je de product-voetafdruk in kaart hebt gebracht, is de volgende stap het identificeren en evalueren van de mogelijkheden op het reduceren van de emissies. Vervolgens implementeer je de beste opties. Een goed uitgewerkte product-voetafdruk laat je zien welke materialen en processen de grootste bijdrage leveren aan de totale impact.
In dit voorbeeld (figuur 2) zien we dat de productie van primaire verpakkingen een grote bijdrage levert aan de CO2-voetafdruk van een hersluitbare aluminium blik. Om de CO2-voetafdruk van kartonnen waterverpakkingen te verkleinen, kun je:
- De productie van primaire verpakkingen efficiënter maken
- De distributie efficiënter maken
- Gebruikmaken van brandstoffen met een lagere CO2-uitstoot in beide fasen van de levenscyclus.
De volgende stap is om de meest haalbare en meest effectieve van deze opties te onderzoeken en te implementeren.
Om de voetafdruk te verkleinen, kun je op verschillende manieren ingrijpen. Je kunt:
- Lagere CO2-grondstoffen gebruiken: Kies grondstoffen met een lagere CO2-uitstoot tijdens winning en productie.
- Productie efficiënter maken: Ontwerp je verpakkingen zodat ze met minder materiaal en energie geproduceerd kunnen worden.
- Fabrieksenergie verduurzamen: Investeer in energiebesparende maatregelen en gebruik hernieuwbare energiebronnen in je fabrieken.
- Logistiek optimaliseren: Zorg voor efficiënte transportmethodes en verminder onnodige kilometers.
- Circulaire verpakkingen ontwerpen: Ontwerp verpakkingen die makkelijk te recyclen of hergebruiken zijn.
Voor een écht duurzame aanpak is het belangrijk om al bij de productontwikkeling rekening te houden met de product-voetafdruk. Integreer duurzaamheid in elke fase van het ontwikkelingsproces, zodat je vanaf het begin een zo klimaatvriendelijk mogelijke verpakking creëert.
Scope 3 en Scope 4 verbeteren
Zoals eerder vermeld, komt elke levensfase van een product overeen met een categorie binnen Scope 3. Als een producent de voetafdruk van hun product verlaagt door grondstoffen met een lagere CO2-uitstoot te gebruiken, resulteert dit in een lagere footprint binnen Scope 3, categorie 1. De grootte van deze Scope 3-verlaging is gerelateerd aan de grootte van de product-footprintverlaging en de hoeveelheid geproduceerde producten.
Producten met een lagere voetafdruk kunnen ook de Scope 3-footprint van de koper verlagen, in gevallen waar het product energiezuiniger werkt dan een concurrerend product op de markt. Hoewel deze “Scope 4” of “vermeden emissies” buiten de waardeketen van de fabrikant vallen, kan de fabrikant voor klanten de algehele lagere voetafdruk van hun product ten opzichte van alternatieven benadrukken.
3. Verminder je voetafdruk met circulaire inkomstenmodellen
Circulaire verdienmodellen helpen de koppeling tussen inkomsten genereren en milieueffecten te verbreken door middel van waardecreatie-activiteiten zoals doorverkoop, herverkoop, verhuur, leasing en product-as-a-service (PaaS). Circulaire verdienmodellen stellen een organisatie specifiek in staat om meerdere keren met hetzelfde product te handelen, waardoor er meer inkomsten per product worden gegenereerd. Deze extra omzet kan oplopen naarmate je het model langer toepast. Hierdoor hoef je minder nieuwe producten te produceren om je omzetdoelstellingen te behalen. Door minder te produceren, daalt de negatieve impact van productie aanzienlijk.
Een goed ontworpen circulair inkomstenmodel helpt je bedrijf om:
- Klantenloyaliteit te verhogen
- Inkomsten uit bestaande producten te verlengen
- Meer controle te krijgen over je eigen secundaire markt
Het proces voor het creëren van een circulair inkomstenmodel bestaat uit twee hoofdstappen:
- Identificatie: Bepaal welk model het beste past bij jouw merk en de klantreis.
- Blauwprint: Ontwerp het model in detail. Vul je bestaande middelen aan met gekwalificeerde leveranciers om een commercieel plan met hoge waarde te creëren.
Het is cruciaal om in deze fase de klimaateffecten van het beoogde model opnieuw te evalueren. Slecht ontworpen modellen, met bijvoorbeeld overmatige logistiek, kunnen de uitstoot van broeikasgassen juist verhogen in plaats van verlagen.
Product-decarbonisatie is een cruciale stap op weg naar écht duurzame producten. Hoewel het streven naar Net Zero absoluut noodzakelijk is, moeten we breder kijken dan alleen de uitstoot van emissies. Wees alert op mogelijke onbedoelde negatieve gevolgen voor het klimaat of de maatschappij bij het verlagen van de voetafdruk van je product.
Een integrale benadering van product-decarbonisatie leidt tot de meest betrouwbare en waardevolle resultaten.
Anthesis helpt je bij het behalen van je product decarbonisatie doelstellingen. Met onze diepgaande expertise begeleiden we je van footprinting tot aan de implementatie van oplossingen.
Ons team van experts heeft een enorme drive om het klimaatprobleem aan te pakken. Samen gaan we voor een positieve verandering. Steeds meer organisaties kiezen ervoor om met ons de weg naar Net Zero te bewandelen, ongeacht waar ze zijn op hun reis. Doe je ook mee?