EUDR – ontbossingsverordening: Een gids naar compliance in 6 stappen

Inhoud

• Stap 1: Inzicht in je verplichtingen
• Stap 2: Interne belanghebbenden
• Stap 3: Vaststellen van een beleid
• Stap 4: Leveranciers betrekken
• Stap 5: Monitoring en verificatie
• Stap 6: Partnerschappen opbouwen
• Contact

Deel dit artikel

• Deel via Linkedin
• Deel via Facebook
• Deel via X
• Deel via e-mail

In april 2023 keurde het Europees Parlement de ontbossingsverordening (EUDR) goed, een baanbrekende maatregel om wereldwijde ontbossing tegen te gaan door de invoer van grondstoffen die hieraan bijdragen te verbieden. Die grondstoffen zijn soja, rundvlees, palmolie, hout, cacao, koffie en rubber en hun derivaten. De EUDR vervangt de Europese houtverordening (EUTR) en daarmee verschuift de focus van de legaliteit van producten naar een breder duurzaamheidskader. Volgens de verordening moeten bedrijven die de hierboven genoemde grondstoffen de EU in- of uitvoeren, due diligence uitvoeren om ervoor te zorgen dat ze voldoen aan de voorschriften.

De EUDR zou in eerste instantie op 31 december 2024 en op 30 juni 2025 in werking treden voor mkb’s. Dit betekent nauwgezette controle van de supply chain, robuuste traceerbaarheidsmaatregelen en het voldoen aan door de EUDR gedefinieerde normen voordat de producten op de markt worden gebracht.

Op 3 december 2024 bereikten het Europees Parlement en de Raad een akkoord om de implementatie uit te stellen. Deze overeenkomst moet nu formeel worden goedgekeurd. Naar verwachting zal de bijgewerkte wetgeving worden gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU en voor 30 december 2024 in werking treden.

Het uitstel van 12 maanden zal waarschijnlijk een opluchting zijn voor veel bezorgde handelaren en producenten.

Om bedrijven te ondersteunen bij het navigeren door de vereisten, ontwikkelde Anthesis een gestructureerde 6-stappen-benadering voor EUDR-conformiteit. Daarbij maakten we gebruik van onze expertise als AFi Delivery Partner. Met behulp van internationale normen en best practices begeleiden we bedrijven door hun compliance-traject.

Stap 1: Inzicht in je verplichtingen

De EUDR is van toepassing op alle bedrijven die producten op de EU-markt verkopen, hoewel niet-EU-bedrijven indirect ook worden beïnvloed, aangezien zij Europese partners moeten ondersteunen bij het verzamelen en delen van informatie.

Belangrijk hierbij is:

• Het verschil kunnen onderscheiden tussen verplichtingen voor producenten, handelaren en mkb’s.
• Het begrijpen van de specifieke HS/CN-codes die zijn vermeld in bijlage I van de verordening, die de betreffende grondstoffen identificeren (bijv. cacaobonen, leer, sojabonen, palmolie).
• Het herkennen van vrijstellingen, zoals ingebedde grondstoffen (bijv. palmolie in zeep) en gerecyclede materialen.

Anthesis biedt een EUDR-screeningstest aan via duurzaamheidsplatform MERO om je rapportageverplichtingen te beoordelen en eventuele ontbrekende informatie te identificeren in traceerbaarheid, risicobeheer, betrokkenheid van leveranciers en controlesystemen.

Stap 2: Identificeren en betrekken van interne belanghebbenden

Compliance bereiken vereist afstemming tussen interne teams. Belangrijke belanghebbenden zijn:

Interne belanghebbende	Rol	Belangrijke vragen
Inkoopteams	Stimuleer de betrokkenheid van leveranciers, en benut daarbij bestaande relaties	Hoe werk je momenteel samen met leveranciers? Zijn zij in staat om aan de EUDR-vereisten te voldoen?
Duurzaamheids- teams	Ontwikkel strategieën voor ontbossingsvrije supply chains.	Welke bestaande initiatieven ondersteunen de EUDR-compliance, en hoe kunnen deze worden uitgebreid?
Risicomanagement Teams	Integreer EUDR-specifieke due diligence in risico assessments.	Kunnen de huidige procedures worden aangepast zodat ze ook risicobeoordelingen voor ontbossing omvatten?
Juridisch adviseur	Bevestig compliance met wettelijke verplichtingen.	Wat zijn de vastgestelde wettelijke eisen, en hoe zijn deze van toepassing op bedrijfsactiviteiten?

Stap 3: Vaststellen van een ontbossingsvrij beleid en governancekader

Een duidelijk en uitgebreid ontbossingsvrij beleid, afgestemd op de EUDR-vereisten, is essentieel. Dit beleid moet:

• Een einddatum in 2020 bevatten, zoals voorgeschreven door de EUDR.
• Mensenrechten respecteren, waaronder die van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen.
• Verantwoordelijke inkoopverwachtingen definiëren en gedragscodes voor leveranciers opnemen.

Een effectieve governance-structuur moet:

• Verantwoordelijkheid vastleggen binnen het leidinggevende en operationele teams.
• Definiëren van duidelijke rollen, verantwoordelijkheden en eigenaarschap voor beleidsimplementatie.
• Bieden van mechanismen voor het behandelen van klachten en die afstemmen met bestaande bedrijfsbeleidslijnen.

Stap 4: Leveranciers betrekken en traceerbaarheid verbeteren

Communicatie met leveranciers en het verzamelen van data zijn cruciaal. De EUDR vereist dat bedrijven geografische coördinaten verstrekken voor de oorsprong van producten. Effectieve traceerbaarheid omvat:

• Het beoordelen van huidige tools voor het verzamelen van gegevens van leveranciers.
• Het verbeteren van databeheer- en risicosystemen.
• Het gebruik van betrouwbare platforms zoals Anthesis Compliance Suite (ACS), die naadloos integreert met bedrijfssystemen zoals SAP en Oracle en zo EUDR-gegevensprocessen automatiseert.

Stap 5: Monitoring en verificatie

Monitoring zorgt voor compliance door het identificeren van ontbossingsrisico’s met behulp van satellietgegevens en geolocatietechnologie. Bedrijven kunnen gebruik maken van tools zoals het EU Forest Observatory en de Operational Guidance on Monitoring and Verification van AFi om goede systemen voor detectie, evaluatie en respons op te zetten.

Ongeacht of ze intern of door externe partners worden uitgevoerd, moeten monitoringsprotocollen consistent zijn met de EUDR-normen en geïdentificeerde risico’s snel aanpakken

Stap 6: Partnerschappen opbouwen buiten de supply chain

Het bereiken van systemische verandering vereist samenwerking buiten de directe supply chains. Bedrijven moeten:

• Belanghebbenden uit relevante sectoren, rechtsgebieden en landschappen betrekken.
• Deelnemen aan multi-stakeholderinitiatieven om duurzame praktijken te bevorderen.
• Bestaande leveranciers aanmoedigen om zich aan bredere duurzaamheidsdoelstellingen te houden.

De Operational Guidance on Collaboration van AFi biedt inzicht in hoe je partnerschappen kunt vormen die duurzame, betekenisvolle vooruitgang stimuleren.

Het pad naar EUDR-compliance

Veel bedrijven richten zich op directe compliance, maar blijvende impact vereist een proactieve aanpak die verder gaat dan wettelijke verplichtingen. Of je nu net aan je reis begint of bestaande processen wilt verfijnen, Anthesis biedt je tools, expertise en strategische ondersteuning en helpt je een bospositieve toekomst voor je bedrijf te creëren.