Kentering in plasticgebruik: hoe het plastic-verdrag van de VN duurzame kansen biedt voor je bedrijfsvoering

plastic beads

De huidige staat van plastic

Voortdurend onderzoek onthult steeds meer over de schadelijke gevolgen van plasticproductie en -gebruik. Recente studies werpen licht op de impact van bepaalde plasticsoorten op onze gezondheid en het milieu, op individueel en lokaal niveau. Intussen blijft plasticvervuiling een gigantisch wereldprobleem. Sommige studies voorspellen zelfs dat er over 15 jaar meer plastic dan zeeleven in de oceanen zal drijven.

Ondanks dit alles speelt plastic een onmiskenbare rol in ons leven en onze economie. De afgelopen jaren hebben bedrijven zich ingezet om science-based oplossingen te ontwikkelen voor de plasticcrisis, terwijl ze tegelijkertijd de voordelen ervan blijven benutten. Dit resulteert vaak in sectorbrede doelstellingen en inkoopstrategieën. Helaas belemmert de complexe en gevarieerde regelgeving – gecombineerd met uiteenlopende consumentenbehoeften en sentimenten – het harmoniseren van de doelstellingen. Wellicht kan een internationaal bindend verdrag, zoals dat waar de VN-Milieuvergadering (UNEA) aan werkt, uitkomst bieden en een broodnodige, gesynchroniseerde aanpak opleveren.

Wat gebeurde er in Ottawa, Canada?

De vierde sessie van het Intergouvernementeel Onderhandelingscomité (INC-4) vond plaats in Ottawa van 23 tot 29 april 2024. Deze bijeenkomst had als doel de ontwikkeling van een internationaal bindend instrument om plasticvervuiling te verminderen, ook in het mariene milieu. Er is intensief gediscussieerd en dat maakte de weg vrij voor een potentiële overeenkomst. Momenteel wordt er aan de tekst van de definitieve overeenkomst gewerkt, met als doel de tekst tijdens de volgende onderhandelsessie (INC-5) in Busan, Korea, in november 2024 te voltooien.

Deze ontwikkeling biedt bedrijven een unieke kans om proactief bij te dragen aan een duurzame toekomst. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste onderwerpen en bevindingen die in Ottawa boven tafel kwamen:

1. Productiebeheersing. Het beperken van de productie van nieuw plastic en het stimuleren van gerecycled materiaal waren centrale thema’s. Hoewel op dit gebied waarschijnlijk geen volledige consensus zal worden bereikt, kunnen er wel regels komen die hogere percentages gerecycled plastic opleggen of bepaalde wegwerpplastics verbieden. Daarnaast zijn er nieuwe ideeën geïntroduceerd, zoals het beperken of belasten van uitstoot tijdens de productie. Hoewel er uitzonderingen zullen bestaan voor essentiële sectoren zoals de gezondheidszorg, moeten bedrijven waar mogelijk prioriteit geven aan gerecycled materiaal.

2. Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV). De gesprekken in Ottawa onderstreepten de grote steun voor UPV-regelingen, waarbij producenten financieel verantwoordelijk worden gesteld voor het beheer van plasticafval na consumptie. Bedrijven moeten zich voorbereiden op het investeren in infrastructuur voor inzameling en recycling.

3. Transparantie. Er werd positief gereageerd op verplichte rapportage over plasticgebruik en levenscyclusanalyses. Bedrijven moeten klaarstaan om hun plasticvoetafdruk te kwantificeren en openbaar te maken.

4. Duurzaam ontwerp. De noodzaak van innovatieve verpakkingsoplossingen werd benadrukt. Bedrijven moeten investeren in onderzoek en ontwikkeling van milieuvriendelijke materialen en ontwerpen die plasticgebruik minimaliseren.

5. Chemische toevoegingen. Beperkingen op schadelijke chemicaliën zoals BPA en ftalaten behoren tot de mogelijkheden. Bedrijven moeten hun producten herontwerpen en deze chemicaliën daarbij vermijden en overwegen om chemisch beheer-systemen te implementeren.

6. Internationale samenwerking. De samenwerking tussen landen was een belangrijk aandachtspunt. Bedrijven die op internationaal niveau opereren, moeten zich voorbereiden op regionale verschillen in regelgeving die uit het verdrag kunnen voortvloeien.

7. Stimulering van innovatie. Er werd gesproken over potentiële steun voor innovatie in recyclingtechnologieën en -infrastructuur. Bedrijven kunnen samenwerken met afvalverwerkingsbedrijven om efficiënte recyclingoplossingen te creëren.

8. Bioplastics en composteerbaarheid. De discussie over de regulatie van bioplastic en het onderzoeken van hun werkelijke afbreekbaarheid is nog gaande. Bedrijven die bioplastic overwegen, moeten zich ervan verzekeren dat deze voldoen aan de normen.

De geopolitieke context

Het uiteindelijke verdrag zal waarschijnlijk een compromis zijn. Ontwikkelde landen zullen pleiten voor ambitieuze productiebeheersing, terwijl ontwikkelingslanden voorstander zullen zijn van flexibiliteit bij het aanpakken van de uitdagingen op het gebied van afvalinfrastructuur. Tussen nu en INC-5 zal er meer bekend worden over de definitieve tekst van de overeenkomst; en in de maanden daarna zal duidelijker worden hoe elk land het zal implementeren.

Wacht niet tot de laatste hamerslag: onderneem actie!

Dit is wat je nu moet doen om je bedrijf voor te bereiden op een duurzame toekomst:

  • Voer een plastic footprint audit uit om inzicht te krijgen in het plasticgebruik in je hele supply chain.
  • Verken innovatieve, duurzame verpakkingsoplossingen. Werk samen met leveranciers die milieuvriendelijke materialen en ontwerpen prioriteren.
  • Ontwikkel een strategie voor compliance van de veranderende wetgeving. Proactieve bedrijven zijn beter in staat om te navigeren in een veranderende wereld.
  • Werk samen met beleidsmakers aan werkbare en effectieve regelgeving. Jouw stem kan bijdragen aan een duurzame toekomst.

Wees een koploper in duurzaamheid en bestrijd plasticvervuiling

Het UNEA-verdrag biedt bedrijven een unieke kans om leiderschap te tonen op het gebied van milieubeheer. Laat je niet verrassen. Anthesis, toonaangevend adviesbureau op het gebied van duurzaamheid, kan je bedrijf helpen bij het navigeren door deze complexe uitdagingen. Met onze verpakkingsingenieurs, productontwerpers, LCA-experts, materiaaldeskundigen en chemici begeleiden we je bij plastic footprint-analyses, onderzoeken we duurzame verpakkingsoplossingen en ontwikkelen we strategieën om te voldoen aan veranderende wetgeving. Neem vandaag nog contact op met Anthesis en ontgrendel een toekomst zonder plasticvervuiling. Samen bouwen we aan een duurzame en winstgevende toekomst voor je bedrijf en onze planeet.

Ons team van experts heeft een enorme drive om het klimaatprobleem aan te pakken. Samen gaan we voor een positieve verandering. Steeds meer organisaties kiezen ervoor om met ons de weg naar Net Zero te bewandelen, ongeacht waar ze zijn op hun reis. Doe je ook mee?